Een osteotomie rond de knie is een operatie waarbij de stand van het been wordt aangepast. Dit kan nodig zijn als er slijtage (artrose) in de knie is, vooral aan één kant, bijvoorbeeld de binnenkant (mediale zijde). Door de stand van het been te veranderen, kan de belasting op de versleten kant van de knie verminderd worden. Hierdoor kan pijn afnemen en de levensduur van het gewricht verlengd worden, zonder meteen een knieprothese nodig te hebben. 

1. Mediale open wig osteotomie van de tibia (hoge tibiale osteotomie)

Bij een mediale opening wedge hoge tibiale osteotomie (HTO) wordt het scheenbeen (tibia) aan de binnenkant van het been doorgesneden. De chirurg maakt vervolgens een wigvormige opening, die opgevuld wordt met bot of een ander materiaal. Hierdoor verandert de hoek van het onderbeen, en komt er minder druk op de binnenkant van de knie te staan. Dit is vooral geschikt voor patiënten met slijtage aan de binnenkant van de knie, terwijl de buitenkant nog gezond is. Na de operatie herstelt het been zich, en de patiënt kan na verloop van tijd weer normaal lopen zonder de pijn van vóór de operatie.

2. Mediale gesloten wig osteotomie van het distale femur

Bij een mediale distale femorale gesloten wig osteotomie wordt het dijbeen (femur) aan de binnenkant van het been doorgesneden. In plaats van een opening te creëren, wordt hier een wigvormig stukje bot verwijderd. Vervolgens wordt het bot gesloten en vastgezet met metalen platen en schroeven. Dit verandert de stand van het bovenbeen en verlaagt de druk aan de binnenkant van de knie. Deze techniek wordt meestal gebruikt wanneer de artrose vooral het bovenste deel van de knie treft en kan een goede optie zijn voor patiënten met afwijkingen in de stand van het bovenbeen.

3. Andere opties

Naast de bovengenoemde operaties zijn er nog andere soorten osteotomieën rond de knie:

• Laterale sluitende wig osteotomie van de tibia: Hierbij wordt bot aan de buitenkant van het onderbeen verwijderd om de stand van de knie te veranderen.

• Osteotomie van de fibula: Soms wordt een deel van het dunne kuitbeen (fibula) bewerkt om druk op de knie te verminderen. 

De keuze voor de juiste osteotomie hangt af van de locatie van de slijtage in de knie, de stand van het been, en de specifieke situatie van de patiënt.

 Voordelen en herstel

Osteotomieën kunnen de belasting op een versleten deel van de knie aanzienlijk verminderen en zo de pijn verlichten. Hoewel het herstel enige tijd kan duren (meestal enkele maanden), kan de operatie ervoor zorgen dat een patiënt langer zonder knieprothese kan functioneren. Gedurende de revalidatie is het belangrijk om fysiotherapie te volgen om het been weer goed te kunnen gebruiken.

Overleg met uw arts

Een osteotomie kan een goede oplossing zijn voor patiënten met beginnende of eenzijdige knie-artrose. Uw orthopedisch chirurg zal met u bespreken welke optie het beste bij u past, afhankelijk van uw leeftijd, activiteitenniveau en de mate van slijtage in uw knie. 

Heeft u vragen over de operatie of over het herstel, aarzel dan niet om contact op te nemen met uw arts.

De normale belastingsas van onze benen is neutraal: de imaginaire lijn van het centrum van de heupkop, door het midden van de knie, tot het centrum van de enkel is recht. Maakt deze lijn toch een hoek, dan spreken we van een varus-as(zogenaamde “O-benen”) of een valgus-as (“X-benen”).

 Veel jonge mensen ontwikkelen van jonge leeftijd (8-10 jaar) progressief een varusafwijking. De oorzaken zijn nog niet helemaal duidelijk. Naast genetische voorbestemdheid lijken ook microletsels ter hoogte van de groeischijven van het scheenbeen ten gevolge van kniebelastende sporten op zeer jonge leeftijd
(6-8 jaar) een rol te kunnen spelen.

​Behandeling is ten zeerste aan te raden, want beide afwijkingen veroorzaken overbelasting en versnelde kraakbeenslijtage – bij O-benen aan de binnenzijde van de knie, bij X-benen aan de buitenzijde.